Reisverhalen vormen nog altijd een belangrijk deel van ons wereldbeeld. Met een reisverhaal betreed je een onbekende wereld aan de hand van persoonlijke ontmoetingen met vaak alledaagse mensen die je vergezellen op je tocht. Tijdens die reizen verwonderen, verbazen en bewonderen we als lezer hoe andere mensen en culturen omgaan met normen en waarden waarmee ook wij worstelen en onze samenleving inrichten. De Linschoten-Penning, die voor het eerst in 1998 werd uitgereikt, is bestemd voor een persoon, een groep personen of een organisatie die, in welke vorm dan ook, aan de doelstelling van de Vereeniging bijdraagt, dat wil zeggen de bevordering van de belangstelling voor en kennis omtrent het reisverhaal, meer in het bijzonder binnen de Nederlandse letterkunde. De Linschoten-Penning 2021 werd uitgereikt aan prof. em. Henk den Heijer, die meerdere zeventiende- en achttiende-eeuwse Nederlandse reisverhalen heeft bezorgd.

Henk den Heijer pleitte tijdens zijn aanstelling als hoogleraar zeegeschiedenis aan de Universiteit Leiden in de periode 2010-2015 voor een samenwerking tussen wetenschappers, museumconservatoren en andere liefhebbers van de maritieme geschiedenis om via interdisciplinaire kennisuitwisseling tot een beter begrip van de geschiedenis en nalatenschap te komen. Tegelijk kunnen hiermee bruggen worden geslagen tussen de diverse maritieme disciplines.
Den Heijer is in zijn vrije tijd eveneens actief als liefhebber van zeegeschiedenis en reiziger. Hij reisde mee op een containership, houdt zich bezig met de visserij geschiedenis van zijn woonplaats Scheveningen, en maakt lange fietstochten, zoals een ‘rondje’ Middellandse Zee.
In het wetenschappelijke veld is Den Heijer vooral bekend om zijn onderzoek naar El Mina, de trans-Atlantische scheepvaart en mensenhandel, en zijn bijdragen aan de Militaire Geschiedenis van Nederland (deel: Oorlogen overzee, 2015) en de Nieuwe Maritieme Geschiedenis van Nederland als redacteur en auteur. Ook zijn vele bijdragen op het gebied van de visserijgeschiedenis moeten hier genoemd worden. Samen met Gert Oostindie gaf hij leiding aan het NWO-project Dutch Atlantic Connections. Daarna werkte hij met Karel Davids, hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, en Marcel van der Linden, verbonden aan het IISG (ook in Amsterdam) aan een project over de impact van de slavenhandel op de Nederlandse economie. Over de uitkomsten van dit en andere onderzoeksprojecten zijn in de laatste jaren meerdere artikelen in kranten verschenen.

Het grote publiek kent Den Heijer ook van het door de Walburg Pers, de ‘huisuitgever’ van de Linschoten-Vereeniging, uitgegeven standaardwerk De geschiedenis van de WIC uit 1994, dat al meerdere herdrukken kende. De belangstelling voor deze geschiedenis is de afgelopen decennia alleen maar gegroeid. Den Heijers betrokkenheid bij het publieke debat kwam tot uiting in mediaoptredens en opiniestukken die soms fel gevoerd werden.

De jury is onder de indruk van Den Heijers bijdragen aan de Linschoten-Vereeniging en zijn verdiensten om het reisverhaal als historische bron onder de aandacht van velen te brengen.
Samen met Cees van Romburgh stelde hij in 2008 het overzichtswerk Reizen door de eeuwen heen samen. Daarin was het honderdjarige jubileum van de Linschoten-Vereeniging zelf het onderwerp van een onderzoek en publicatie. Sinds 2004 maakte Den Heijer deel uit van het bestuur en tussen 2006 en 2010 was Den Heijer voorzitter van de Linschoten-Vereeniging.

Tussen 2000 en 2015 bezorgde Henk den Heijer drie uitgaven in de Werken van de Linschoten-Vereeniging, t.w. de delen 99, 105 en 114. Het eerste was Naar de koning van Dahomey een uitgave van het journaal van de gezantschapsreis van Jacobus Elet uit 1733 naar dit West-Afrikaanse koninkrijk. Zes jaar later volgde Expeditie naar de Goudkust, dat het journaal van Jan Dircksz Lam bevat en handelt over de Nederlandse aanval op Elmina in 1625-1626. Als derde bezorgde hij Goud en Indianen, over het verhaal van Hendrick Brouwers expeditie naar Chili in 1643.

Net als deze Nederlanders trekt ook Henk er graag op uit. Niet alleen in zijn werk, maar ook in zijn persoonlijk leven is Den Heijer gedreven door nieuwsgierigheid, waarmee hij ook steeds zijn eigen grenzen weet te verleggen. Te fiets doorkruiste hij samen met zijn echtgenote talloze Europese landen en met wat om- en zijwegen ‘fietste’ hij ook door zijn eigen werkzame leven. Dat begon voor Den Heijer als elektrotechnicus, technisch tekenaar bij de PTT, en auteur van lesmethodes voor het onderwijs om als hoogleraar zeegeschiedenis aan de Universiteit Leiden zijn carrière te beëindigen. 

De jury feliciteert Henk den Heijer van harte met de toekenning van de Linschoten-Penning 2021!

 

De jury van de Linschoten-Penning 2021,
Johan Francke, Alicia Schrikker, Andreas Weber